POSLE deset meseci od preseljenja, romske porodice koje su živele u divljem naselju u Bogojevu, adaptirale su se na nove kuće, sagrađene za njih u pet naselja u opštini Odžaci. Zbrinuta su 34 domaćinstva sa ukupno 109 članova u osam montažnih kuća u Bačkom Gračacu, po četiri u Bačkom Brestovcu, Karavukovu i Laliću, i sedam dvojnih objekata u Bogojevu. Iako su dobili izuzetno komforne stanove, bivši žitelji mahale u Bogojevu žalili su za starim domovima i strahovali od prihvatanja u novim sredinama.
- Čak su molili da se vrate u vrlo loše uslove, ali sad je druga priča. Nijedna porodica više se ne bavi sakupljanjem sekundarnih sirovina, premda su u novim stambenim blokovima za tu delatnost napravljena skladišta. Pored socijalne pomoći, koju svi primaju tokom zimskih meseci, glavni izvor prihoda sad je sezonski rad u poljoprivredi - navodi Andrija Đurić, koordinator za romska pitanja u opštini Odžaci.
U neuslovnom naselju u Bogojevu, većina porodica bavila se stočarstvom, a svinje su gajile na otvorenom prostoru.
- To u sadašnjim kućama nije dozvoljeno, pa su sva domaćinstva rasprodala stoku. Pošto je, zahvaljujući efikasnosti graditelja kuća, preduzeća "Domtera" iz Ivanjice, ostvarena ušteda na tenderu, višak novca je uložen u izgradnju obora u dvorištima, tako da se uveliko obnavlja tov svinja, prvenstveno za sopstvene potrebe - napominje Đurić.
On je najavio da će u okviru programa finansijske pomoći, IPA 2016, Delegacija EU u Srbiji i Ministarstvo za rad i zapošljavanje omogućiti korisnicima novih kuća obuku za rad u kanadskoj kompaniji "Magna" u Odžacima. Đurić je istakao da će posebna pažnja biti posvećena i edukaciji.
- Romska deca, koja govore arhaičnim rumunskim jezikom, u Bogojevu su išla u zajedničko odeljenje i imala pedagoškog asistenta. U novim sredinama se nisu najbolje snašla, pa ne odlaze na nastavu, nego ostaju u školskom dvorištu. Radi se na tome da se njihovi roditelji uključe u školske odbore i shvate da obrazovanje nije samo svirka u kafani - naglasio je Đurić.
BRIGA Higijena u novim domovima na nivou/Foto Ana Bogdan
Sve porodice su dobile i kompletan nameštaj, belu tehniku, šporet "smederevac" i ogrevno drvo, koje su uštedele i za iduću zimu, jer kuće imaju energetske pasoše. Smatralo se da će najveći problem biti održavanje higijene, ali koordinator ističe da je sve "na nivou", i u kućama i oko njih.
IMOVINA POD KONTROLOM
IZGRADNjU kuća za romske porodice, što je koštalo 1.050.000 evra, finansirala je EU, uz podršku Vlade Srbije i Opštine Odžaci. Upravljanje dodeljenom imovinom kontroliše "kućni savet", sastavljen od predstavnika domaćinstava iz svih pet naselja, a od pre tri meseca i posebna komisija lokalne samouprave.
- Dosad nije bilo nikakvog uništavanja ili prodaje, a "kućni savet" je intervenisao samo zbog čarki među komšijama - rekao je Đurić.