GOSPODAR Vasin konak, današnji Pravoslavni duhovni centar “Vladika Nikolaj Velimirović”, u gradskom parku nedaleko od Hrama Svete Trojice u Kraljevu, sačuvan je do naših dana kao neprolazno obeležje varoškog života 19. veka i jedno od značajnijih istorijskih znamenitosti grada na Ibru.
Konak je 1831. godine u tadašnjem Karanovcu, koji je u to vreme imao 180 kuća, oko 40 dućana, jednu crkvu i školu sa pedesetak đaka, za svoje potrebe sagradio knez Požeške nahije Vasilije Vasa Popović, pa otuda i naziv - Gospodar Vasin konak.
Ovo zdanje je prva građevina u varoši podignuta po nečijem odobrenju, i to ne zbog ispunjavanja urbanističkih zahteva kojih tada nije bilo, već iz uvažavanja i poštovanja vrhovne vlasti oličene u knezu Milošu Obrenoviću. Kao rođak kneginje Ljubice i Milošev bliski saradnik, Vasa Popović se u maju 1830. za odobrenje obratio srpskom knezu ovim rečima: “Svetlosti vaše prosim otečesko s blagoslovom odobrenije ako je vreme da u Karanovcu počne od ovo gotove japije malo kuće u vašem zdravlju graditi zašto sam poodavno ovo japije pribavljao pa je počelo i trunuti.”
- Odobrenje je, naravno, dobijeno i radovi na konaku su konačno završeni 18. septembra 1831. godine. O tome je Vasa Popović obavestio i kneza Miloša uz poziv da sa porodicom bude njegov gost u Karanovcu. Gospodar Vasa, međutim, nije imao sreće da u svom novopodignutom konaku duže živi, jer je iznenada preminuo 17. januara 1832. godine od bolesti zvane crveni vetar. U konak se iste godine, preselivši se iz Čačka, sa svojom decom uselila njegova udovica Marta i u njemu provela pet godina - priča Dragan Drašković, istoričar iz Kraljeva.
Posle preseljenja Marte Popović u Beograd 1837. godine, u konaku gotovo dve decenije niko nije živeo. Sin gospodara Vase Stefan Popović je 1856. godine, uz odobrenje kneza Aleksandra Karađorđevića, prodao konak “za kvartir i obitavanje” episkopa Joanikija Janje Neškovića, koji je na tu dužnost postavljen dve godine ranije i sedište užičko-kruševačke eparhije iz Čačka preselio u Karanovac. Posle popravki na konaku za koje je potrošeno 2.888 groša i 32 čaršijske pare, vladika Joanikije i njegovi sledbenici u konaku su stanovali do 1886. godine.
- Od 1890. do 1897. konak je korišćen za eparhijske potrebe. Naredne četiri decenije u konaku je najpre bio smešten Šumadijski poljski artiljerijski puk, a potom i internat Ratarske škole - dodaje Drašković.
Vladika Nikolaj Velimirović (1880-1956) je 1936. iz manastira Žiče u konak preselio sedište žičke eparhije, uz reči: “Hoću da grad vidi kada vladika dolazi i kada odlazi, kada leže i kada ustaje, s kim se sastaje i s kim se rastaje.”
U svom novom eparhijskom domu vladika Nikolaj je živeo i stvarao do 1941. godine. Posle Drugog svetskog rata, 1945. godine u Gospodar Vasinom konaku najpre su bili smešteni vojna komanda i zatvor, da bi posle rekonstrukcije 1951. postao Gradski muzej Rankovićevo, kako se grad na Ibru zvao od 1949. do 1955. po tadašnjem komunističkom funkcioneru Aleksandru Rankoviću. Sa novom promenom imena grada, konak 1955. postaje Narodni muzej u Kraljevu.
RADIONICE I KURSEVI ZA RAČUNARE
DANAS je u prizemlju konaka smeštena knjižara, dok je na spratu veliki radni salon i kapela posvećena vladiki Nikolaju u kojoj se nalazi i deo njegovih moštiju. U okviru Duhovnog centra radi duborezačka i ikonopisna radionica, a organizuju se i kursevi za računare i strane jezike.